Czy osoba prawna ma dobra osobiste?
Czym są dobra osobiste?
Dobra osobiste to wartości niematerialne, które są ściśle związane z jednostką i jej tożsamością. W przypadku osób fizycznych obejmują one m.in. zdrowie, wolność, cześć, godność, prywatność czy wizerunek. Natomiast w kontekście osób prawnych, dobra osobiste przybierają nieco inny kształt.
Czy osoby prawne mają dobra osobiste?
Tak, osobom prawnym przysługują dobra osobiste. Przepis art. 43 kodeksu cywilnego stanowi, że przepisy o ochronie dóbr osobistych osób fizycznych stosuje się odpowiednio do osób prawnych. Wobec treści powołanego przepisu, w odniesieniu do osób prawnych wprost zastosowanie znajduje art. 24 kodeksu cywilnego, który wymienia jakie są środki ochrony dóbr osobistych. Pozostałe przepisy o ochronie dóbr osobistych, w odniesieniu do osób prawnych, są stosowane odpowiednio. Dodatkowo, tzw. ułomnym osobom prawnym, czyli jednostkom organizacyjnym nie będącym osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną (np. spółkom jawnym, spółkom partnerskim, spółkom komandytowym, spółkom komandytowo- akcyjnym), z uwagi na dyspozycję art. 331 kodeksu cywilnego, także przysługują dobra osobiste.
Jakie dobra osobiste przysługują osobom prawnym?
Orzecznictwo wypracowało niejako definicję dóbr osobistych osoby prawnej, przyjmując iż dobra osobiste osób prawnych to wartości niemajątkowe, dzięki którym osoba ta może funkcjonować zgodnie ze swoim zakresem działania (tak np. wyrok SN z dnia 13.01.2021 roku, III CSKP 18/21). Katalog dóbr osobistych osób prawnych jest katalogiem otwartym i powinien być określany dla każdej osoby prawnej indywidualnie. Jako dobra osobiste osób prawnych najczęściej zaliczane są dobra związane z jej identyfikacją (nazwa, firma), dobre imię (sława, autorytet, reputacja) stanowiące odpowiednik czci osoby fizycznej, a także tajemnica korespondencji czy nietykalność pomieszczeń. Jak wynika z orzecznictwa, dobre imię osoby prawnej jest łączone z opinią, jaką o niej mają inne osoby ze względu na zakres jej działalności (wyrok SN z 9.06.2005 r., III CK 622/04; wyrok SN z 22.01.2015 r., I CSK 16/14). Ze względu na zasadnicze różnice zachodzące między osobami prawnymi a osobami fizycznymi tylko niektóre dobra osobiste przysługujące osobom fizycznym mają swoje odpowiedniki w postaci dóbr osobistych przysługujących osobom prawnym. W odniesieniu do osób prawnych nie można mówić o takich dobrach osobistych jak życie, zdrowie, sumienie lub wizerunek.
Naruszenie dóbr osobistych osoby prawnej
Naruszenie dóbr osobistych osoby prawnej może mieć miejsce w różnych sytuacjach, np. naruszenie dobrego imienia – np. przez rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji, które mogą zaszkodzić reputacji firmy, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa – np. ujawnienie poufnych informacji dotyczących działalności firmy, co może prowadzić do strat materialnych lub utraty konkurencyjności.
Środki ochrony
Osobom prawnym, w przypadku naruszenia lub zagrożenia ich dóbr osobistych, przysługują takie same środki ochrony prawnej jak osobom fizycznym, zarówno te o charakterze niemajątkowym jak i o charakterze majątkowym. Zgodnie z art. 24 § 1 kodeksu cywilnego, w przypadku zagrożenia naruszenia dobra osobistego, osoba prawna może po pierwsze żądać zaniechania takiego działania, a w przypadku gdy do naruszenia już doszło, może żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności niezbędnych do usunięcia ich skutków, w szczególności aby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i odpowiedniej formie. W odniesieniu do tych roszczeń istnieje domniemanie bezprawności naruszenia dóbr osobistych. Osobom prawnym przysługują również roszczenia majątkowe w postaci roszczenia o naprawienie szkody majątkowej wyrządzonej w skutek naruszenia dobra osobistego. Odpowiedzialność jest na zasadzie art. 415 k.c., nie jestem zatem objęta domniemaniem winy i to powód, czyli osoba prawna, której dobra osobiste zostały naruszone, w toku postępowania sądowego musi wykazać wszystkie przesłanki odpowiedzialności deliktowej. Zagadnieniu, czy osobom prawnym w przypadku naruszenia dóbr osobistych przysługuje zadośćuczynienie, poświęcony zostanie osobny wpis.
Osoby prawne, tak samo jak osoby fizyczne, mają prawo do ochrony przysługujących im dóbr osobistych. Współczesny rynek jest niezwykle dynamiczny, a dobra takie jak reputacja czy zaufanie klientów mają bezpośredni wpływ na działalność danego podmiotu. Dlatego tak ważna jest świadomość przysługujących praw.
Prawnik od nieruchomości Warszawa —> Sprawdź Ofertę! <— Warszawski prawnik do spraw spadkowych